Prof. Dr. Nico T. Bakker overleden
Op dinsdag 29 december jl. overleed in zijn woonplaats Amstelveen Prof. Dr. Nico T. Bakker (geb. 21-01-1934). Hij studeerde theologie in Leiden, waar hij in het bijzonder door K.H. Miskotte werd geïnspireerd. Na zijn eerste gemeente, Vriescheloo, vertrok hij als zendingspredikant om te doceren aan de Église évangelique du Cameroen te Ndoungué, waar hij naar eigen zeggen leerde ‘van buiten’ tegen de westerse wereld aan te kijken. Volgens een van de stellingen bij zijn proefschrift, dat hij hier voorbereidde, bemerkte hij ook hoezeer de ontwikkeling van een Bijbelse theologie voor de Afrikaanse kerken relevanter was dan een dogmatiek die altijd weer in gevecht is met specifiek westerse denkvormen. Zijn dissertatie (1972) werd op voorspraak van zijn promotor H. Berkhof in het Duits vertaald en trok zo onder specialisten de aandacht: In der Krisis der Offenbarung, Karl Barths Hermeneutik, dargestellt an seiner Römerbrief-Auslegung. Na zijn terugkeer naar Nederland werd hij studentenpredikant te Eindhoven (1974) en daarna hoogleraar dogmatiek en filosofie aan de Universitaire Protestantse Theologische Faculteit te Brussel (oratie over de theologische tijd in 1981). Vervolgens werd hij door de synode van de Nederlandse Hervormde Kerk benoemd als hoogleraar dogmatiek aan de Kerkelijke Opleiding van de theologische faculteit van de Universiteit te Amsterdam (oratie ‘Over de armoede van de theologie’, 1985), waaraan hij verbonden bleef tot zijn emeritaat in 1999 (afscheidsrede ‘Over de praktische zin van de leer van de creatio ex nihilo’). In deze periode publiceerde hij – als lid van de onderzoeksgroep van hervormde systematici ‘Openbaring en werkelijkheid’ – Miskende gratie. Van Calvijn tot Witsius. Een vergelijkende lezing, balans van 150 jaar gereformeerde orthodoxie (1991), en – in het bijzonder vanuit het gesprek met contemporaine postmoderne denkers ontworpen – Geschiedenis in opspraak. Een theologische verhandeling (1996). In deze beide werken zijn op oorspronkelijke wijze inzichten van en gesprekken met F.H. Breukelman verwerkt. Studenten werden op zijn colleges geconfronteerd met markante docent, die er een heldere en geëngageerde visie op het vak op nahield, waarbij er nooit enige twijfel over kon bestaan dat er in de dogmatiek beslissingen vallen van grote reikwijdte, en dat de wonderbare gave van het geloven in de Bijbelse beloften zich altijd op de rand van de afgrond beweegt. Maar ook door hem verworpen posities kon Bakker met een groot inlevingsvermogen voor het voetlicht brengen. Zo maakte hij, die de voor hem in de existentialistische jaren vijftig gevonden centrale deugd ‘honnêteté’ voorleefde, op daarvoor gevoelige leerlingen (ook promovendi), bepaald ook uit niet beperkt-kerkelijke kring, een onuitwisbare indruk, die een leven lang beklijven kon, maar die anderen eerder afstootte. Na zijn emeritaat verschenen van zijn hand nog verschillende prekenbundels en vertalingen van werk van Karl Barth, tot zijn geest vervaagde, maar ook steeds weer bij ontmoetingen kon opleven. Hij is in rust overleden.